Κάποια σχόλια για την ακολουθούμενη πολιτική στο νομοσχέδιο που αφορά την προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας

Σοφία Βασιλειάδου, Τρίλοφος

Θέτοντας σε προτεραιότητα την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ), το νέο νομοσχέδιο ΥΠΕΚΑ (υπουργείου περιβάλλοντος) νομιμοποιεί την υποβάθμιση των κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραμέτρων. Επιδιώκεται η διευκόλυνση εγκατάστασης ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας (μεγάλα υδροηλεκτρικά, αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα) με παρεμβάσεις και τροποποιήσεις στο βασικό νόμο (1650/1986) προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και σε άλλες νομοθετικές ρυθμίσεις (αποχαρακτηρισμού για υδροβιότοπους και χωράφια υψηλής παραγωγικότητας, παρέμβασης σε δάση, τροποποίησης χωροταξικού σχεδιασμού, κλπ). Δεχόμαστε τις ΑΠΕ μεγάλης κλίμακας όταν αυτές προκαλούν ανεπανόρθωτες αλλοιώσεις και υποβάθμιση του περιβάλλοντος χώρου , ευνοούν την κερδοσκοπία μεγάλων εταιρειών, πολυεθνικών, προκαλούν έντονες αντιδράσεις τοπικών κοινωνιών και βέβαια δεν χαρακτηρίζονται από κοινωνικά κριτήρια;

Θα μπορούσαμε να αντιπροτείνουμε :
- Κατ΄αρχή ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό και όχι αποσπασματικές ρυθμίσεις, με βασική προϋπόθεση η ενέργεια να αντιμετωπίζεται ως δημόσιο αγαθό και όχι εμπόρευμα
- Καμία παρέμβαση στη νομοθεσία όταν αποβλέπει στην ελαστικοποίηση ή κατάργηση των κριτηρίων προστασίας του περιβάλλοντος.
- ΑΠΕ μικρής κλίμακας, προσιτές στον κάθε πολίτη, ακόμη κι αν χαρακτηρίζονται πιο ασύμφορες στο κόστος τής συνολικά παρεχόμενης ενέργειας (έχει σημασία και ποιος καρπώνεται το κέρδος και πόσο το κράτος θα στηρίξει τέτοιες πρωτοβουλίες).
- Καθοριστικό ρόλο στην τοπική αυτοδιοίκηση και όχι μόνο παροχή ενός τέλους επιδότησης συνδυασμένου με μια ανύπαρκτη ή εικονική διαβούλευση. Οι τοπικές κοινωνίες να μπορούν να έχουν (με επιδότηση)τις δικές τους εγκαταστάσεις και όχι οι επιδοτήσεις να δίνονται σε ιδιώτες και μάλιστα μόνο για έργα μεγάλης κλίμακας . Έτσι οι πολλοί οι φτωχότεροι καλούνται να πληρώσουν τους λίγους πλουσιότερους. Μήπως πρέπει να ζητήσουμε το αντίθετο με έμφαση στην επιδότηση των Δήμων για επένδυση σε ΑΠΕ κάτι που διασφαλίζει το δημόσιο χαρακτήρα της ενέργειας αλλά και μια πηγή εσόδων για τους Δήμους που λειτουργεί αναπτυξιακά;

Εμπορία αδειών: Με την πολιτική που ακολουθείται ως σήμερα διαπιστώνεται μια κατάσταση, για την οποία υπάρχουν έντονες διαμαρτυρίες, της εξασφάλισης και στη συνέχεια μεταπώλησης, από μεσάζοντες, αδειών. Κάποιοι , φαίνεται, κάνουν επένδυση σε άδειες για να τις πουλήσουν στη συνέχεια με το αζημίωτο, όταν θα έχει επέλθει κορεσμός και δεν θα μπορούν να δοθούν άλλες άδειες.
Ένα άλλο σοβαρό θέμα είναι με τι κριτήρια καθορίζεται η τιμή αγοράς της KWH από τη ΔΕΗ (ΔΕΣΜΗΕ), μια τιμή η οποία μεταβάλλεται χρονικά για την ίδια ΑΠΕ αλλά είναι και διαφορετική σε διαφορετικές ΑΠΕ. Ποιος την καθορίζει και με ποιες (αδιαφανείς) διαδικασίες;

Μέχρι τώρα στην προώθηση των αδειών υπήρχε μια τεράστια γραφειοκρατία και καθυστέρηση ετών για έγκριση. Δημιουργήθηκε έτσι πίεση για απλούστευση των διαδικασιών. Η προσπάθεια απλοποίησης είναι εμφανής στο νέο νομοσχέδιο όμως δεν πρέπει αυτή να συνδέεται με άμβλυνση των απαιτήσεων για την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η πρόταση για διαμόρφωση, με τη συμβολή όλων των υπηρεσιών και φορέων που εμπλέκονται (αρχαιολογική, δασική, μετεωρολογική, πολεοδομία, Δήμοι κλπ) ειδικών χαρτών καθορισμού των αναγκαίων στοιχείων και τοποθεσιών εγκεκριμένων για κάθε ΑΠΕ, και αφού προηγηθεί ουσιαστικός κοινωνικός διάλογος, μήπως είναι στη σωστή κατεύθυνση;
Υπάρχουν σήμερα μεγάλες πιέσεις στον αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων, προστατευόμενων περιοχών, χωραφιών υψηλής παραγωγικότητας. Για τα τελευταία υπάρχει έντονη συζήτηση. Δεν πρέπει να αποχαρακτηρισθούν, όμως πρέπει ταυτόχρονα να βρεθεί λύση ενίσχυσης του αγροτικού εισοδήματος, το οποίο τα τελευταία χρόνια, εξ αιτίας των εφαρμοζόμενων πολιτικών, μειώνεται αλματωδώς.

Αλλά σημαντικά σημεία στα οποία δεν δίνεται η αναγκαία βαρύτητα είναι:
- Μια πολιτική ενίσχυσης της έρευνας και προώθησης βιομηχανιών στη χώρα μας, στην παραγωγή υλικών αναγκαίων για τις ΑΠΕ (θέσεις εργασίας, ενεργειακή ανεξαρτησία).
- Πολιτική στην κατεύθυνση εξοικονόμησης ενέργειας με παρεμβάσεις ανάλογες και στον τομέα της παιδείας.