kanella16@yahoo.gr
Σπανίζει όλο και περισσότερο το φαινόμενο να συναντούμε νέους ανθρώπους με κέφι, χαμόγελο και περιεκτικές συζητήσεις συνωστισμένους σε σπίτια του χωριού, όπου δεν είναι προσκεκλημένοι σε κάποιο τυπικό κοινωνικό γεγονός. Παραξενεύτηκα κι εγώ: κάτω από τη πολύ διακριτική πινακίδα του Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων ένα ζεστό σαββατόβραδο του Νοέμβρη πολύς “νέος” κόσμος, αυτή η “άλλη νεολαία”.
“Δεν πάω να δω” είπα μέσα μου και ρωτώντας πληροφορήθηκα ότι θα γινόταν η παρουσίαση του νέου βιβλίου “Το ήμερο φίδι του θεού” της έγκριτης επιστήμονος κας Χάριτος Κατάκη. Ένα αφήγημα βασισμένο σε αληθινές ιστορίες ψυχοθεραπείας.
“Η κα Κατάκη στον Τρίλοφο;” αναρωτήθηκα.
Τη κα Κατάκη τη γνώριζα μόνο από τα πετυχημένα βιβλία της στο χώρο της ψυχολογίας και το θεώρησα ευχάριστη σύμπτωση, ότι θα είχα τη δυνατότητα να τη γνωρίσω μέσα από τη παρουσίαση του νέου της βιβλίου. Σχεδόν αμέσως συντονίστηκα με το χώρο: δεν είναι κραυγαλέος, δεν προοιωνίζει τι συμβαίνει πίσω από τη πόρτα μιας συνηθισμένης μεζονέτας. Και… ρωτώντας τους εκεί παρευρισκόμενους έμαθα:
Το Εργαστήριο Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων είναι επιστημονική μη κερδοσκοπική εταιρεία, που ιδρύθηκε το 1983 και διευθύνεται από τη γνωστή ψυχολόγο κα Χάρη Κατάκη, με διεθνώς αναγνωρισμένο επιστημονικό και συγγραφικό έργο. Το Εργαστήρι σχεδιάζει και υλοποιεί ποικίλες και πολυεπίπεδες δραστηριότητες (συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία, εκπαίδευση ειδικών του χώρου ψυχικής υγείας, εκδόσεις, έρευνα, διοργάνωση σεμιναρίων και συνεδρίων, εκτέλεση προγραμμάτων για ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς, εκπόνηση επιστημονικών εργασιών κ.λ.π.) Όλοι αυτοί οι συγκεντρωμένοι νέοι ήταν εκπαιδευόμενοι του χώρου της ψυχικής υγείας, οι οποίοι εκπαιδεύονται εδώ και χρόνια στο παράρτημα του Τριλόφου κι είχαν έρθει ν’ ακούσουν τη διάσημη ψυχοθεραπεύτρια κι εγώ η μοναδική κάτοικος της περιοχής φάνταζα σαν παρείσακτη.
Άρχισα να κάνω διάφορες σκέψεις μέσα μου:
Η ύπαρξη τέτοιου εργαστηρίου στο Τρίλοφο κατά την άποψή μου είναι κάτι πολύ σημαντικό κι εμείς δεν έχουμε πάρει είδηση; Ανέτρεξα νοερά στις δράσεις που μέχρι τώρα έχουν υλοποιηθεί και θα με βοηθούσαν ως γονέα να επικοινωνήσω με τα παιδιά και το περιβάλλον μου: στα σχολεία μας έχουν λειτουργήσει μετά το 2002 και μέχρι πέρυσι περιστασιακά σχολές γονέων, είτε με την υποστήριξη προγράμματος του Υπ. Παιδείας, είτε από το Κέντρο Πρόληψης ανατολικού τομέα η “Ελπίδα”, δράσεις που συχνά προσέκρουαν είτε στην επιφυλακτικότητα των γονέων είτε των φορέων. Έγιναν μια-δυο ομιλίες κατά των ναρκωτικών από το “Πήγασο”με την υποστήριξη του ΚΕΘΕΑ και μια-δυο παρουσιάσεις από ψυχίατρους. Γενικά η μικροκοινωνία μας και ειδικότερα οι γονείς είναι διψασμένοι για παρεμβάσεις συμβουλευτικού χαρακτήρα. Τελευταία άρχισαν να μας χτυπούν έντονα τη πόρτα μας τα ναρκωτικά.
Από την άλλη πλευρά στο Τρίλοφο εδώ και δεκαετίες λειτουργούν δυο ψυχιατρικές κλινικές που δίνουν την εντύπωση ότι οι ψυχιατρικές υπηρεσίες κι η ψυχολογική υποστήριξη δίνονται μέσα από τους τοίχους του εγκλεισμού. Τελευταία υπάρχει έντονη η τάση να ιδρύονται ιδιωτικά κέντρα “αποκατάστασης” τα οποία πάλι παρέχουν έμμεσα ψυχιατρικές υπηρεσίες. Εν όψει της κατασκευής δύο μεγάλων νοσοκομείων στο δήμο μας (ογκολογικού και παιδιατρικού) η απαίτηση σε συμβουλευτικές υπηρεσίες αυξάνεται ραγδαία. Το ίδιο ισχύει και λόγω της ραγδαίας αυξητικής τάσης του πληθυσμού, η οποία υποβοηθείται από τις επεκτάσεις των οικισμών στα Δ.Δ του δήμου μας, αλλά κι από την μέχρι τώρα άναρχη ως ένα βαθμό δόμηση, που συχνά ωθεί το πληθυσμό σε απομόνωση στο ίδιο του το σπίτι. Ελλείψεις ποικίλλων υποδομών και πολιτιστικών διαφυγών εγκλωβίζουν τους κατοίκους στους τέσσερις τοίχους των σπιτιών τους.
Τις σκέψεις μου διέκοψε η συγγραφέας:
“Όταν αποφάσισα να γράψω αυτό το βιβλίο ήξερα ότι ο μόνος τρόπος να μοιραστώ αυτή τη μοναδική και ανεπανάληπτη εμπειρία ήταν η αφήγηση… Πέρα από το γεγονός ότι ο επιστημονικός λόγος είναι πιο κατάλληλος για να επικοινωνήσεις ιδέες και όχι βιώματα, η ψυχοθεραπεία είναι αφ’ εαυτής μια αφηγηματική διαδικασία”.
Μετατρέποντας τη συνθετική συστημική θεραπευτική προσέγγιση σε ένα “ζωντανό” αφήγημα, η Χάρις Κατάκη επιχειρεί και πετυχαίνει να δώσει λύσεις στα αδιέξοδα που απασχολούν το σύγχρονο άνθρωπο. Μέσα από σύντομες ιστορίες, δείχνει γλαφυρά με πολύ απλό τρόπο ότι ο καθένας έχει τη δυνατότητα να ανανεώσει τη ζωή του, με την ίδια φυσικότητα που το φίδι αλλάζει δέρμα.
Προμηθεύτηκα ένα βιβλίο και άνοιξα τυχαία σε μια σελίδα, διαβάζοντας:
“Είχε φτάσει η ώρα των λαχνών. Τότε ήταν που αντίκρισε για πρώτη φορά τον Φίλιππο, έναν καλοφτιαγμένο άντρα, γύρω στα τριάντα, γεμάτο αυτοπεποίθηση. Πρόσεξε αμέσως ότι με άνεση διέθεσε για την αγορά λαχνών ένα αρκετά μεγάλο ποσό. Κάποια στιγμή συναντήθηκαν τα βλέμματα τους. Χωρίς καν να το καταλάβει η Αριάδνη βρέθηκε να σέρνει το χορό και εκείνος να της κρατά το μαντήλι. Όλα έγιναν αστραπιαία. Χωρίς να το καταλάβει βρέθηκε και στην εκκλησία, στο πλευρό του.
Το συμβόλαιο του γάμου της Αριάδνης και του Φίλιππου, βασισμένο σε κοινές αποφάσεις και επιλογές, θα εξασφάλιζε τη συνοχή της οικογένειάς τους. Τα συγκρουσιακά στοιχεία της σχέσης τους υπόβοσκαν στα σεντούκια του μυαλού τους. Έμοιαζαν να είναι εκεί καλά ασφαλισμένα. Τίποτα δεν προμήνυε τη διατάραξη του συμβολαίου που υπέγραψαν οι δυο τους σιωπηλά εκεί πίσω στο Μπουένος Άιρες, τη βραδιά στην Χριστουγεννιάτική γιορτή των ομογενών.
Τι θα μπορούσε να κλονίσει τα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά τους δεδομένα; Πού, πότε και πώς θα έσπαζαν οι κλειδαριές για να ελευθερώσουν δυνάμεις που θα πυροδοτούσαν νέο κύκλο ανακατατάξεων και ανατροπών; Πού βρισκόταν τελικά ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας;”
“Θα ήθελα μιαν αφιέρωση!” της είπα διστακτικά. “Ξέρετε είμαι κάτοικος της περιοχής”.
“Στη Κανέλλα που με συνδέει με το τόπο της” μου ’γραψε στο εσώφυλλο.
“Τον τόπο μου;” μονολόγησα.
Η αλήθεια είναι ότι εδώ είμαι μια από τους “ξένους” κατοίκους.
Όταν ονειρευόμουν να γίνω μηχανικός στην εφηβεία μου έλεγα πως θα χτίζω γέφυρες. Μηχανικός έγινα μεν, ωστόσο με γέφυρες μέχρι σήμερα δεν έχω καταπιαστεί. Έλεγα μήπως ο τόπος αυτός που όλοι μας ζούμε και τον πονούμε ως δικό μας τόπο έχει ανάγκη από γέφυρες επικοινωνίας, πολιτισμού, ανθρωπιάς.
Έφυγα χαρούμενη, με την ελπίδα ότι ίσως και να χτίζω τη πρώτη γέφυρα της ζωής μου.
