Παραλία Επανομής: Από τον Ποταμό μέχρι το Αγνάντι. Καταστάσεις και προβλήματα που μας αφορούν!

Τάσος Αναστόπουλος, Πλαγιάρι

Ένα από τα θέματα που με προκαλεί με το τέλος κάθε καλοκαιριού, από τότε που εγκατασταθήκαμε με την οικογένειά μου στο Πλαγιάρι, είναι η κατάσταση στην παραλιακή ζώνη της Επανομής από τον Ποταμό μέχρι το Αγνάντι.
Για μας που κατοικούμε στο δήμο Μίκρας, η Επανομή δεν είναι απλά ένας όμορος δήμος. Κατ’ αρχήν και κατά τη γνώμη μου είναι ο καταλληλότερος για εθελοντική συνένωση με το δήμο μας στα πλαίσια του Καποδίστρια 2 όποτε και εάν αυτός εφαρμοστεί. Κατά δεύτερο λόγο είναι μια γειτονική περιοχή με την οποία έχουμε στενές και πολλαπλές σχέσεις. Μας συνδέουν ανθρώπινες σχέσεις, κοινά ενδιαφέροντα και τα προβλήματά της μας αφορούν.
Στο ανατολικό άκρο της παραλιακής ζώνης της Επανομής βρίσκεται η παραλία του Ποταμού. Η τουριστική αξιοποίηση της παραλίας δεν κάτι που μπορεί κανείς εύκολα να αρνηθεί. Όμως οι υποδομές ήταν και συνεχίζουν να είναι πολύ φτωχές, γεγονός που αποκαλύπτει ότι η εκμετάλλευση αυτής της παραλίας έχει χαρακτήρα «αρπαχτής». Εδώ νομίζω ότι εντοπίζονται οι ευθύνες του Δήμου. Χρειάζεται ποιότητα και μεράκι για τέτοιες δουλειές και αυτά φανερά βρίσκονται σε μεγάλη έλλειψη. Η εγκατάλειψη και καταστροφή των ξύλινων περιπτέρων και η αντικατάστασή τους από φανταχτερές μοντερνίζουσες κατασκευές με άφθονο μέταλλο και μπετόν, που δεν είχαν καν ολοκληρωθεί στα μέσα Αυγούστου, ούτε επαρκή προγραμματισμό δείχνουν και σ’ ότι αφορά την αισθητική πλευρά άστα να πάνε …

Πιο δυτικά από τον Ποταμό φτάνουμε στις παραλίες Ναυάγιο και Φανάρι. Χάρη στα ρεύματα και την πολύ καλή ποιότητα της άμμου μπορούμε να μιλάμε για την καλύτερη ακτή του Νομού Θεσσαλονίκης. Ο κίνδυνός της ρύπανσης από την ανθρώπινη παρουσία είναι μεγάλος και διαρκής και η κατάσταση διασώζεται οριακά κυρίως από το φιλότιμο λίγων ανθρώπων και μερικών περιβαλλοντικών φορέων που νοιάζονται για την καθαριότητα και την προστασία των φυσικών στοιχείων της παραλίας. Στο ζήτημα αυτό ο Δήμος οφείλει να αυξήσει σημαντικά τη συχνότητα των καθαρισμών που κάνει με τα μηχανήματά του, να τοποθετήσει βαρέλια συλλογής απορριμμάτων και να υποχρεώσει τις καντίνες που λειτουργούν στην περιοχή, με δική του άδεια, να καθαρίζουν συστηματικά τον ευρύτερο χώρο τους. Οι παρέες που συναντιούνται στο Ναυάγιο τα καλοκαιρινά βράδια με πανσέληνο αλλά και πολλές φορές σε πρωινές και μεσημεριανές ώρες δίνουν στην παραλία ένα χαρακτήρα άτυπης συλλογικότητας πολύτιμης μέσα στη μοναξιά και τη ρουτίνα της καθημερινής ζωής μας. Οι περισσότεροι από τους συντάκτες και τους φίλους του Κάτοικου είναι λάτρεις και χρήστες αυτής της ακτής και αποτελούν μέρος αυτής της άτυπης συλλογικότητας.
Στην ενδοχώρα της παραλιακής ζώνης βρίσκεται ο υδροβιότοπος της Επανομής με έκταση 5500 στρεμμάτων και είναι ενταγμένος στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας οικοτόπων NATURA 2000. Η συνθήκη αυτή αποβλέπει στην προστασία της ορνιθοπανίδας, της τοπικής χλωρίδας και των περιοχών ιδιαίτερης σημασίας για τις τοπικές κοινωνίες. Η δική μου εκτίμηση για την κατάσταση του υδροβιότοπου τα δέκα τελευταία χρόνια είναι ότι βρίσκεται διαρκώς σε διακινδύνευση λόγω της ανθρώπινης παρουσίας. Το γεγονός αυτό κάνει επιτακτική την ανάγκη συνεχούς ελέγχου για την κατάσταση της λίμνης, για θηρευτικές δραστηριότητες, και για τη διέλευση μηχανικών μέσων και ιδιαίτερα τη διενέργεια παράνομων διαγωνισμών αυτοκινήτων 4x4. Απαιτείται επίσης μεγάλη επιφυλακτικότητα και επαγρύπνηση για την υλοποίηση μελετών ανάπλασης που αναγγέλθηκαν από τη Νομαρχία το 2008 και επειδή ποτέ δεν ξέρεις τι θα σκαρφιστούν αυτοί οι λαμπροί αυτοδιοικητικοί παράγοντες για να ταΐσουν και πάλι τους εργολάβους.
Στο αντίθετο άκρο, στο δυτικό άκρο της παραλιακής ζώνης υπάρχει σειρά από ψαροταβέρνες και μπαρ. Η κατάσταση είναι ήρεμη και ανθρώπινη. Καταφύγιο για όσους ζητούν κάτι διαφορετικό από τις παραλίες των Δήμων Καλαμαριάς και Θερμαϊκού. Και πάλι όμως χρειάζεται η εποπτεία και η φροντίδα του δήμου για την προστασία της φυσικής βλάστησης, την καθαριότητα της ακτής και τον περιορισμό της επέκτασης των τραπεζοκαθισμάτων στην παραλία.

Στη μέση της παραλιακής ζώνης της Επανομής, και όχι σε κάποιο μακρινό γαλαξία, βρίσκεται μια «μαύρη τρύπα». Είναι το κλειστό εδώ και χρόνια κάμπινγκ της Επανομής. Είναι ένα κραυγαλέο παράδειγμα καταστροφής του δημόσιου χώρου και απαξίωσης της δημόσιας περιουσίας. Οι πολιτικές ευθύνες γι αυτό το έγκλημα χρεώνονται στις κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας. Αρχικά τη δουλειά ξεκίνησαν τα Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα (ΕΤΑ) και τώρα τη συνεχίζει η Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης (και πάλι ΕΤΑ). Η ομοιότητα των αρχικών ΕΤΑ υπενθυμίζει στους ξεχασιάρηδες την ενότητα της πολιτικής των κυβερνήσεων της τελευταίας εικοσαετίας. Η ΕΤΑ είναι ένας από τους τρείς δούρειους ίππους που ανέλαβαν το ξεπούλημα και τελικά την καταστροφή της δημόσιας περιουσίας μαζί με την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου και τις Υπηρεσίες Πολιτικής Γης. Θυμίζω ότι αυτές οι λαμπρές υπηρεσίες έχουν πολλαπλά καταγγελθεί στο σκάνδαλο του Βατοπεδίου, στο σκάνδαλο της Μονής Τοπλού, στα οικόπεδα της Καρδίας, στην παράτυπη εφαρμογή του Ν 3147 κλπ κλπ. Ο Δήμος Επανομής αντιμετωπίζει το πρόβλημα με παθητικότητα αν όχι και με απάθεια. Σε άλλες περιοχές της χώρας μας (Ελληνικό, Μοσχάτο, Καλύβια Θορικού, Νότια Ρόδος, Τορώνη) οι δήμαρχοι μπήκαν μπροστά στην υπεράσπιση και διεκδίκηση των δημόσιων χώρων που καταπατούνται από ιδιώτες ή ξεπουλιούνται από τις «αρμόδιες» υπηρεσίες. Μπορούν οι τοπικοί άρχοντες στους δήμους Επανομής και Μίκρας να παραδειγματιστούν από τους συναδέλφους τους στο Ελληνικό, το Μοσχάτο, τα Καλύβια, την Τορώνη και τη Νότια Ρόδο;

Η παγίωση πάντως αυτής της απαράδεκτης κατάστασης δεν μπορεί να ερμηνευτεί μόνο με βάση την αδιαφορία και την αναισθησία των τοπικών αρχών και των κατοίκων της περιοχής. Πρέπει η σημερινή κατάσταση να βολεύει κάποιους.
Είναι δύσκολο όμως να απαντήσει κανείς ποιοι ωφελούνται από την καταστροφή του κάμπινγκ. Προτείνω να το ψάξουμε. Παράλληλα όμως οφείλουμε να θέσουμε ένα ριζοσπαστικό αίτημα με πολιτική και κοινωνική διάσταση. Επαναδιεκδίκηση του κάμπινγκ ως δημόσιου χώρου και μετατροπή του σε παραθαλάσσιο πάρκο μοναδικό για το νομό Θεσσαλονίκης.