Περιβάλλον και Τοπική Αυτοδιοίκηση

Σοφία Βασιλειάδου, Τρίλοφος

- Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε καθορίζει και την ποιότητα της δικιάς μας ζωής, των παιδιών μας.
- Οι ανθρώπινες επεμβάσεις οδηγούν σε σοβαρή υποβάθμιση, σε δυσάρεστες καταστάσεις ενδεχόμενα μη αντιστρεπτές, με απρόβλεπτες συνέπειες και για τις επόμενες γενιές.
- Οι παράγοντες που εμπλέκονται , αλληλεπιδρούν και δρουν καταλυτικά στα περιβαλλοντικά προβλήματα είναι:
η οικονομική ανάπτυξη και τα οικονομικά συμφέροντα, η προστασία φυσικών πόρων και πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανεργία και οι θέσεις εργασίας, η υγεία και ποιότητα ζωής.

Ποιοι είναι υπεύθυνοι για την περιβαλλοντική πολιτική και την εφαρμογή της στην Ελλάδα;
- η κυβέρνηση, ΟΤΑ ,Δήμοι, Νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις.
- κεντρικές και περιφερειακές διοικητικές αρχές (υπηρεσίες υπουργείων, περιφερειών).
- κρατικοί οργανισμοί και νομικά πρόσωπα η δράση των οποίων έχει άμεση σχέση ή επιπτώσεις στο περιβάλλον (ΕΟΤ, ΔΕΗ, Οργανισμός Ρυθμιστικού, ΙΓΜΕ, κλπ).
Βέβαια οι κατευθυντήριες γραμμές καθορίζονται από την Ε.Ε

Τοπική αυτοδιοίκηση και περιβάλλον.
Κατά την οθωμανική αυτοκρατορία υπάρχει ενισχυμένη τοπική αυτοδιοίκηση. Το 1828 ο Καποδίστριας επιδιώκει αντίθετα ενίσχυση της κεντρικής εξουσίας συναντώντας έντονες αντιδράσεις.
Από το 1949 ως το 1974 έχουμε το απόγειο του υπερσυγκεντρωτισμού του κρατικού μηχανισμού.
Από 1981 η ΕΟΚ (και στη συνέχεια Ε.Ε) αποτελεί παράγοντα επηρεασμού των εθνικών επιλογών και προώθησης αποκεντρωτικών διαδικασιών. Αν η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση περνάει μέσα από την δημιουργία της «Ευρώπης των λαών» τότε ανάγκη είναι η άμεση εμπλοκή της Τ.Α που βρίσκεται πιο κοντά στον πολίτη.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχουμε:
- Ίδρυση Συμβουλίων Τοπικής και Περιφερειακής οργάνωσης.
- Ανάπτυξη δικτύων μεταξύ δήμων διαφορετικών κρατών.
- Δημιουργία lobby ισχυρών Δήμων με απαίτηση απευθείας συμμετοχής στη λήψη αποφάσεων (παράκαμψη επίσημων κρατών).
Στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 102, §1του Συντάγματος, το περιεχόμενο της Τ.Α είναι η διοίκηση των τοπικών υποθέσεων
Η Τ.Α στα πλαίσια των τοπικών υποθέσεων αντιμετωπίζει κρίσιμα, για την ποιότητα ζωής των πολιτών, ζητήματα (άρθρο 75 Νόμος 3463/8-6-2006, Νέος Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων)
Οι αρμοδιότητες των Δήμων και κοινοτήτων αφορούν κυρίως τους τομείς
α) Ανάπτυξης
β) Περιβάλλοντος
Στις αρμοδιότητες περιβάλλοντος, ενδεικτικά, περιλαμβάνονται:
• Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος,
• Η προστασία και διαχείριση των υδάτινων πόρων,
• Η ίδρυση και λειτουργία δημοτικών και κοινοτικών εργαστηρίων ελέγχου.
• Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων
Για την ποιότητα ζωής στον νέο κώδικα προβλέπεται:
- Η προστασία του καταναλωτή με τη δημιουργία Γραφείων Ενημέρωσης σχετικών με θέματα που αφορούν τα δικαιώματά του, την ποιότητα των προσφερόμενων αγαθών και υπηρεσιών και τις επιπτώσεις τους στην υγεία και το περιβάλλον, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές.
- Η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Τοπική Δημοκρατία

Άρθρο 21.Για τη συμμετοχή στις τοπικές υποθέσεις προβλέπει:
• την ευαισθητοποίηση και οργάνωση των δημοτών και κατοίκων Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές προωθούν τη λαϊκή συμμετοχή στις τοπικές υποθέσεις
• τη διασφάλιση άσκησης του δικαιώματος πρόσβασης των δημοτών και κατοίκων στην πληροφόρηση και μεριμνά για τη διαρκή βελτίωση της διαφάνειας της δράσης τους και την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής.
• Διαβούλευση με τους κατοίκους των περιοχών τους, τους συλλογικούς κοινωνικούς φορείς και τις ενδιαφερόμενες ομάδες πληθυσμού
Τι από όλα αυτά εφαρμόζεται γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά.

Πώς μπορούν οι πολίτες να οργανώσουν τη δράση τους

Ποιο αποτελεσματικές από τις ατομικές είναι οι συλλογικές δράσεις διότι:
- Συγκεντρώνονται περισσότερες γνώσεις
- Γίνεται κατανομή δουλειάς
- Υπάρχει μεγαλύτερη απήχηση
- Κατανομή εξόδων
- Αίσθημα συλλογικότητας
Που βρίσκουμε τους άλλους;
- Σε ομάδες πολιτών που συγκροτούνται για αντιμετώπιση ενός συγκεκριμένου προβλήματος.
- Σε συλλογικούς φορείς. Οι ομάδες πολιτών συνήθως αναζητούν συνεργασία με φορείς πιο οργανωμένους, ΜΚΟ αλλά και δημοτικές αρχές, αν και με κάποια επιφύλαξη συνήθως για τις τελευταίες και το ρόλο τους σε μια κινηματική δράση
(διαδημοτική Ταγαράδων, διάδρομος αεροδρομίου κλπ).

Ο οικολογικός μετασχηματισμός αναγκαστικά συνδέεται με μετασχηματισμό όλων των διαδικασιών σε τοπικό, εθνικό επίπεδο. Απαιτείται:
- Σύγχρονη αποκέντρωση και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, με νέο περιεχόμενο στις σχέσεις των πολιτών με τους θεσμούς.
- Τοπική αυτοδιοίκηση που να ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή, να είναι θωρακισμένη απέναντι σε πελατειακές σχέσεις, τη διαφθορά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη δημοκρατική συμμετοχή των κατοίκων ενός Δήμου στις αποφάσεις που αφορούν άμεσα την ποιότητα ζωής.
- Η πράσινη πολιτική να μην εκφυλιστεί σε πράσινη κερδοσκοπία.
Διεκδικούμε ένα οικολογικό μετασχηματισμό όπου να κατοχυρώνεται η καθαρή ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό και όχι μέσο κερδοσκοπίας πολυεθνικών εταιρειών. Αρμονική σχέση ανάμεσα στη φύση και όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες.